DSpace 7 Çıktı
DSpace nedir?
Başta üniversiteler olmaz üzere, kurumların dijital içeriklerini saklamasını, yönetmesini ve
yaymasını sağlayan bir kurumsal içerik depolama (institutional repository) yazılımıdır. Dspace
Açık Kaynaklı Kodlu bir projedir. 2002 yılında MIT ve HP tarafından ortak olarak geliştirilerek
kullanıma sunulmuştur.
Dspace Neden Önemli
Üniversitelerde akademisyenler yaptıkları bilimsel yayınları ve çalışmaları, yerel ve
uluslararası dergilere yollayarak yayınlatır. Bu yayınlardan büyük çoğunluğuna ücretli
abonelikle erişilir. DSpace Açık Bilim inisiyatifine uygun olarak, üniversitenin bilimsel içeriği
kendi bünyesinde toplamasını sağlar. Ülkemizde YÖK de bu konuda üniversiteleri
yönlendirmektedir.
7 Versiyonu Neden Çok Önemli
2002 deki 1 versiyonundan bu yana Dspace’in 6 majör versiyonu yayınlandı. Son versiyon
olan 7 bugün (02.08.2021) yayınlandı. Son versiyon bugüne kadar yayınlanımş versiyonların
en kapsamlısı. Çalışmaları 5 yıldır devam ediyordu. Hem fonksiyonel hem de teknolojik olarak
önemli bir sıçrama. Bu yeniliklerden en önemli 3 tanesine kısaca göz atalım.
Tanımlanabilir Nesneler – Configurable Entities
Dspace’de yer alan bir içerik iki ana veri tipinden oluşur: Bir elektronik içeriğin/dokümanın
orijinal dosyası (pdf, Word, vb. formatlarda) ve bu içeriği tanımlayan üst bilgiler (metadata).
Her bir üst bilgi içeriğin bir özelliğini tanımlar ve birbirinden bağımsızdır. Örneğin içeriğin
üretildiği fakülte bilgisi bir üst bilgi, hangi üniversitede üretildiği de ikinci üst bilgi olsun. Bu
iki üst bilgi gerçek hayatta bir hiyerarşik ilişkiye sahip olmasına rağmen bu ilişki Dspace de
tanımlanamıyordu. Bu sebeple de örneğin her içeriğe iki bilgi de ayrı ayrı girilmesi
gerekiyordu.
Dspace 7 ile birlikte artık “Organizasyon Birimi” diye bir nesne tipi tanımlayabiliyor ve
organizasyon birim nesneleri arasındaki ilişkiyi sisteme işleyebiliyoruz. Böylece bir içeriğe
fakülte tanımlamasını yapmışsak, sistem artık o fakültenin hangi üniversitenin bir birimi
olduğunu bildiği için ayrıca üniversite bilgisini girmeye gerek kalmıyor. İlişki üzerinden
üniversite bilgisi otomatik gösterilebiliyor.
Tanımlanabilir Nesneler hangi derde deva olacak?
Bilimsel içeriklerde birçok ilişkili üst bilgi var. Örneğin içeriğin yayınlandığı dergi bilgisi; dergi
adı, dergi yılı, dergi sayısı gibi 3 bilgiden oluşur. Eski yapıda tüm bu bilgilerin tüm yayınlar için
girilmesi gerekir. Yeni yapıda ise sadece dergi sayısını seçmek yeterli olacak.
Bir diğer önemli nesne yazar. Eski yapıda yazar adları, yazarın çalıştığı birim, yazarı
tanımlayan belirteçler (ORCID, YÖKID, vb.) ayrı ayrı tanımlanıyor, bu da birçok hataya ve
gereksiz ek işlere neden oluyordu. Dspace 7 de artık yazar bir nesne olarak tanımlanıp, tüm
özellikleri bu nesne üzerinde tanımlanacak. İçerik ile sadece ilişkilendirilmesi yetecek.
Arayüz Gelişmeleri
Daha önceki versiyonda JSP ve XML tabanlı iki arayüz bulunmaktaydı. Bu iki bağımsız sunum
katmanı demekti ve bakım, geliştirme, sunum, tema uygulama gibi konularda ikilik söz
konusuydu. Dspace 7 ile Angular tabanlı yeni bir arayüz katmanı sunuldu. Daha modern tek
arayüzde tüm fonksiyonlar birleştirildi.
REST Servisleri
Eski versiyonlarda belirli fonksiyonları kapsayan kısmi bir web servis sunumu vardı. Dspace 7
ile tüm fonksiyonlar yeni bir REST API üzerinden sunum katmanına sunuluyor. Bu ne demek?
Dspace in kendisi de tüm fonksiyonlarını API üzerinden sunuyor demek. Yani Dspace’de
yapabildiğiniz herşey, programlanabilir olarak bilgisayarlara da yaptırılabilir demek. Kuşkusuz
bu Dspace komünitesi için birçok faydalı ve önemli ürün ve hizmelerin ortaya çıkması için
verimli bir altyapı anlamına geliyor.
Selensoft Kimdir ve Ne Tür Hizmetler Sunar
Selensoft olarak 2012 yılından bu yana ülkemizde Açık Kaynak Kodlu yazılım sistemleri ile
ilgili hizmetler sunmaktayız ve projeler yapmaktayız. Dspace konusunda da ülkemizdeki önde
gelen üniversiteler ile çalışmaktayız. Dspace 7 versiyonu ile kurumlara daha verimli hizmet ve
projeler sunmayı, yaptığımız çalışmaları uluslararası arenaya taşımayı hedefliyoruz.
DSpace 7 Yayınlandı